حساسیت مضاعف وظیفه‌ی تربیت در ایام غیبت
حساسیت مضاعف وظیفه‌ی تربیت در ایام غیبت دوران غیبت امام عصر(علیه‌السلام)، عصر یتیمی شیعه است. نامردمان در کمین این فرهنگ ناب نشسته‌اند و قصد فروپاشی‌اش را دارند. پدر و صاحب شیعه، از چشمان فرزندانش پنهان است. بازماندگان، از زیارت آشکارای او محرومند و جدایی از پدر به بی‌پناهی ظاهریشان انجامیده است. این یتیمی، بسیار دشوارتر از فقدان پدر نسبی است، امام، والد شفیق امت است3 و وقتی از رعیت خود فاصله گرفته باشد، محرومیت آنها از هدایت، به بار می‌آید. امام حسن عسکری (علیه‌السلام) به نقل از نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند:
سخت‌تر از یتیمی یتیمی که از پدر و مادرش جدا افتاده، یتیمی یتیمی است که از امامش جدا شده و نمی‌تواند به او دست یابد و نمی‌داند در اموری از شریعت‌های دینی که مبتلابه‌اش می‌شود حکمش چیست؟4
مرحوم استاد این واقعیت تلخ را در کام جان چشیده بود که این گونه نهیب‌مان می‌زد:
مسأله‌ی مهمّ‌تر، شناخت یتیم واقعی است. آیا یتیم، تنها به فرزند پدر مرده اطلاق می‌شود یا معنای آن وسیع‌تر است؟ طبق روایات، ایتام آل محمد (علیه‌السلام) کسانی‌اند که نسبت به معارف اهل بیت (علیه‌السلام) محروم‌اند. پیامبر کرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
«أنا و علیٌ ابَوا هذِهِ الاُمَّه»1 «من و علی پدران این امتیم.»
هر کس از معارف آنان دور باشد، یتیم است و نیازمند کفالت علمی.
لَیسَ الیَتیمُ الَّذی قَدماتَ والِدُهُ إنَّ الیَتیمَ یَتیمُ العِلمِ و الأدَبِ
یتیم آن کس نیست که پدر از دست داده است؛ یتیم آن است که دانش و تربیت ندارد.2
منقطع شدن از امام معصوم (علیه‌السلام) باعث شده شیعه از معارف زلال اهل بیت (علیه‌السلام) به دور افتد. این مهجوری، دور افتادگی از علم صحیح و آداب و سنن اهیل وحیانی است. به علاوه فرهنگ‌های فاسد و منحط، هر هر سو برای هدم این بنای بلند و استوار، کمر بسته‌اند.
علاوه بر این باور بود که به همین دلایل، عصر حاضر، عصر «غربت اسلام»3 و «مهجوری امیرمؤمنان (علیه‌السلام)» است. بارها دیدیم که از غربت امام عصر(علیه‌السلام)، آه تحسر و افسوس می‌کشید.4
در چنین شرایطی به جد قائل بود که فرزندان بی‌گناه آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) دست ما به امانتند. آنها را به چشم «امانت خدا»5 و «امانت امام عصر(علیه‌السلام)»6 می‌دید و معتقد بود که امروزه ما امانتدار خاندان آسمانیم. فردا که پدر سفر کرده‌ی اینان باز گردد امانتداری ما را ارزیابی می‌کند. اگر امروز، متربّی ان خود را در فضای ارزش‌های الهی بار آوریم آن روز نزد مولایمان سربلند خواهیم بود. آن گاه است که هم نشینی و مؤانست با اهل بیت (علیه‌السلام) در رفیق اعلی نصیبمان خواهد شد.
امام عسکری (علیه‌السلام) در ادامه‌ی روایت پیشین می‌فرمایند:
آگاه باشید هر کس از شیعیان ما که عالم به علوم ما باشد؛ [نسبت به] این جاهل به شریعت و محروم از دیدار ما، که یتیمی در کنف حمایت اوست، [مسؤول است]. آگاه باشید هر کس که او (این جاهل) را هدایت کند و راهنمایی نماید و شریعت ما را به وی بیاموزد در رفیق اعلی با ما خواهد بود.1
در پرتو همین آموزه‌ها بود که علامه، پدرانه وصیت می‌نمود:
در زمان غیبت، هر مسلمانی از پدر معنوی خویش مهجور است و همه ایتام آل محمدند و هر کس یک کلمه به کسی بیاموزد و او را با معارف دین آشنا کند در قیامت در کنار پیامبر خدا جای دارد. آری یتیم معنوی به مراتب یتیم‌تر از یتیم [والدین نسبی] است.2
یاد علامه‌ی ما به خیر! که غلام بارگاه صدیقه‌ی طاهره (علیهاالسلام) و فرزندان بی‌نظیرش بود. منطق علّامه برای رسیدگی به ایتام آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)، ریشه در اندیشه‌های فاطمی داشت:
زنی به محضر حضرت زهرا (علیه‌السلام) مشرف شد و از آن حضرت سؤالاتی پرسید. وقتی پرسش‌ها به ده مورد رسید، زن از فراوانی آنها شرمگین شد و عرضه داست: «شما را به مشقت نیندازم ای دخت رسول خدا!». حضرت او را از خجلت زدگی بر حذر داشت و از وی خواستند که هر چه می‌خواهد بپرسد. ابتدا فرمود:
هر سؤالی داری بیاور و بپرس! اگر روزی کسی را برای بردن بار سنگینی به پشت بام، اجیر کنند و به ازای آن، صد هزار دینار به او اجرت بدهند، آیا بردن آن بار برایش سنگین خواهد بود؟
زن عرضه داشت: خیر! حضرت ادامه دادند:
به ازای [پاسخ] به هر سؤال [تو]، من بیش از آنکه زمین تا عرش از مروارید پر شود اجرت گرفتم پس به طریق اولی سنگینی این بار کاسته می‌شود [و از میان می‌رود].
سپس حدیث گران بهایی را از پدر گرامیشان نقل کردند که الهام بخش کفیلان ایتان آن محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) است:
از پدرم شنیدم که می‌فرمود: شیعیان دانشور ما، محشور می‌شوند و به اندازه فراوانی علومشان و جدیتشان در ارشاد بندگان خدا، بر آنها لباس‌ها [ی عزت و شرافت] می‌پوشانند؛ تا آن که بر یکی از آنها هزار هزار جامه‌ی نور، پوشانده می‌شود. سپس منادی پروردگار ما - عزوجل - ندا می‌دهد: «ای کفیلان ایتام آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)! که هنگام جدایی آنها از پدرانشان (امامان آنان) بر آورنده‌ی نیاز علمی‌شان بودید؛ اینان شاگردان شمایند؛ همان یتیمانی که به ایشان سرپرستی و رسیدگی نمودید و فقر علمی‌شان را از آنها برطرف ساختید. اکنون به ایشان لباس بدهید همان طور که در دنیا لباس‌های دانش را به ایشان بخشیدند».
آنها نیز به هر یک از آن یتیم‌ها، به اندازه دانش‌هایی که از ایشان فرا گرفته‌اند، لباس می‌بخشند...
حضرت در ادامه فرمایش خود تصریح می‌کنند:
یَا اَمَةَ اللهِ إِنَّ سِلکَةً مِن تِلکَ الخِلَعِ لَأفضَلُ مِمَّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمسُ ألفَ ألفِ مَرَّةٍ.1
ای کنیز خدا! یک رشته از آن خلعت ها، هزار هزار بار از هر آنچه خورشید بر آن می‌تابد برتر است!
بر اساس همین روایت شریف بود که مرحوم استاد چنین بشارتمان می‌داد:
هر یک از شما امروز می‌توانید کافل یتیم باشید و مشمول این خطاب در روز قیامت که: «اَیُّهَا الکافِلُونَ لِایتامِ آل مُحَمَّدٍ (صَلیَّ اللهُ عَلَیه و آله و سَلَم)....» «ای سرپرستان یتیمهای آل محمد(صَلیَّ اللهُ عَلَیه و آله و سَلَم)»2... هر کس در زمان غیبت به یتیمان آل محمد (صَلیَّ اللهُ عَلَیه و آله و سَلَم) یک کلمه یاد بدهد خداوند هزار خلعت از نور به او عطا می‌کند...1
او این اجرهای بی‌نظیر در آخرت را رصد کرده بود که با عزم راسخ می‌سرود:
رنج راحت دان چو مطلب شد بزرگ گرد گله توتیای چشم گری
... ما ضعُف بدنٌ عما قَوِیت علیهِ النِیّة.2
تربیت آرمانی گذری بر اهداف، راهبردها و شیوه های تربیتی با الهام از سیره ی استاد علامه ی کرباسچیان و استاد روزبه(رحمهاالله) - محمد بنی هاشمی
ارسال شده توسط بازار كتاب
http://www.ghbook.ir/book/10961
